Опубликовано: 28 июня 2019
Обновлено: 17 июля 2019

Эмдөө өткөрүүнүн алдында

Эмдөө жасаганга чейин дарыгер баланын ата-энесинен төмөнкү маалыматтарды сурашы керек:

• Баланын өнөкөт оорулары барбы?
• Буга чейинки эмдөөлөр качан жасалган жана вакцинага терс реакция болгонбу?
• Баланын кандайдыр бир азыктарга, дары-дармекке жана башка заттарга аллергиялык оорусу же аллергиялык реакциясы барбы?
• Баланын неврологиялык оорулары барбы?
• Балада ара төрөлүү, төрөт учурунда жаракат алуу же тарамашы түйүлүү деген сыяктуу жеке өзгөчөлүктөрү барбы?
• Инфекциялык оорусу барлар менен карым-катнашта болгонбу?
• Кан препараттары берилип же кан куюу болгонбу (бул вакцинацияны жүргүзүү мөөнөтүн жылдырат, себеби кан куюлганда жана аны менен антителолорду алганда өздүк иммунитетти иштеп чыгууга жолтоо болот) – бул алдын алуу чаралары.

Профилактикалык эмдөөнү жүргүзүүнүн алдында дарыгер баланы карап, температурасын өлчөп, зарылчылык болсо лабораториялык жана инструменталдык изилдөөлөрдү жүргүзүп, эмдөө статусунун өзгөчөлүктөрү менен таанышып, андан кийин эмдөөнүн түрүн аныктап белгилүү вакцинаны жасоого уруксат берүүгү тийиш же кайсы медициналык көрсөтмөлөр боюнча иммунизациядан баш тартылышы керектигин билдирет.  

Эмдөө жүргүзүүнүн алдында баланын ата-энесине вакцинациядан кийинки терс реакциялар тууралуу айтып берип, ошол эле учурда вакциналардын жардамы менен потенциалдуу коркунучтуу оорулардын алдын алуунун артыкчылыктарын баса белгилеп, өз рекомендацияларын берүү зарыл.  Эгерде ата-эне баласын эмдетүүдөн баш тартып, бул нерсе баладагы оорунун өрчүшүнө алып келсе, “Инфекциялык оорулардын иммундук профилактикасы тууралуу” мыйзамынын 5-беренесине ылайык, жоопкерчилик баланын ата-энесине же анын мыйзамдуу өкүлдөрүнө жата турганын эскертүү зарыл.

Профилактикалык эмдөөлөрдүн жок болушу билим берүү мекемелерине кабыл алуудан убактылуу баш тартууга алып келиши мүмкүн, эгер массалык инфекциялык оорулар жүрүп жатса же эпидемия коркунучу бар болсо.

Баланын ата-энесине консультация берүү

Ата-энелерде вакцинацияга тиешелүү суроолорду талкуулоо заырлчылыгы көп эле пайда болот. Мындайда үй-бүлөлүк дарыгер жумушунун көптүгүнө карабастан өз убактысын бөлүүгө милдетүү.

Ата-энелер менен сылык сүйлөшүү, аларды угуу жана эмдөөгө байланыштуу санааркоолорун түшүнүүгө аракет кылуу, ишенимдүү мамиле курууга жана балдарына эмдөөнү жасатуу чечимин кабыл алууда колдоо көрсөтүүгө жардам берет. Эгер ата-энелерде эмдөөгө байланыштуу күмөн саноолору бар болсо, иммунизациялоо тууралуу көбүрөөк маалымат алуу үчүн малыматтык материалдарды берип же ДСУ, ЮНИСЕФ, ГАВИ уюмдарынын вебсайтына кирип көрүүнү сунуштаңыз. Бул аларга вакцинация тууралуу абройлуу маалыматты окуп, ой жүгүртүп, туура чечим кабыл алуусуна жардам берет.

Эффективдүү консультация берүү ыкмалары

Жөнөкөй жана эсте кала турган баарлашуу

• Ата-энелер менен жөнөкөй жана түшүнүктүү сүйлөшүп, айткандарыңызды туура түшүнгөнүн аныктоо үчүн сөздөрүңүзгө жыйынтык чыгарыңыз.
• Ата-энелер менен сүйлөшүүдө илим менен тажрыйбанын ортосундагы тең салмактуулукту сактаңыз.
• Эмделбей, кийин ооруп калган балдар тууралуу өз тажрыйбаңыздагы окуяларды айтып бериңиз.
• Балдар туш келди эмес, атайын эмдөө календары боюнча эмделе турганын эскертиңиз. Бул да ата-энелер менен иш алып баруунун оң учуру болуп саналат.
• Балдарды карап-багып жаткандарга жана аларды эмдөөгө алып келген адамдага сый-урматыңыз менен мамиле кылыңыз, кийинки эмдөөгө качан келе турганын сөзсүз эскертиңиз

Ата-энелерди кунт коюп угуңуз

• Эгер ата-эне вакцинация тууралуу сүйлөшүүгө муктаж болсо, мүмкүн болушунча көңүл бөлүңүз.
• Ата-эне менен сүйлөшкөндө көздү алып качпай түз карап сүйлөшүңүз.
• Алардын коркунучтарын туура түшүнүп жатканыңызды аныктоо үчүн сөздөрүн жөнөкөйлөштүрүңүз.
• Өзүңүздүн жообуңузду даярдаңыз.
• Сиздин угууга болгон даярдыгыңыз ата-энесинин баланы эмдетүү тууралуу чечим кабыл алуусунда чоң роль ойнойт

Мифтерди жана жаңылыш пикирлерди жокко чыгарууга даяр болуңуз

• Республикадагы вакцинация боюнча имиштер жана жаңылыштыктар жөнүндө кабардар болуп туруңуз.
• Сүйлөшүүлөрдү жүргүзүүдө көптөгөн мифтерди жокко чыгаруу үчүн тезистерди даярдап алыңыз.

Ата-энелердин суроо берүүсүн колдоңуз

• Эгер ата-энелер вакцинация боюнча санааркап, бирок ал жөнүндө сүйлөшкүлөрү келбесе, ачык суроолорду берип, алардын суроолорун угуп жана эмнеден коркуп жатканын билгиңиз келгенин айтыңыз.
• Өзүңүздү ата-эненин ордуна коюп, алардын коркуу сезимин жана эмоцияларын, балдарын коргоп калуу аракетин түшүнүңүз.
• Ата-энелер балдарынын ден соолугуна кабатыр болуп жатканын биле турганыңызды айтыңыз.  

Сөздү колдоп туруңуз

• Эгер ата-энелер бир топ суроолору менен же интернеттен, же башка булактардан алынган маалыматы менен сизге келишсе, демек вакцинация темасын изилдөөгө кеткен убакыт, алар үчүн бул тема олуттуу маселе экенин моюнга алыңыз.
• Эсиңизде болсун, ата-энени укпай койгонуңуз, аларды сизден алыстатып, экинчи сиз менен вакцинация жөнүндө сүйлөшкүсү келбей калат.
• Бардык эле ата-энелер вакцина тууралуу бирдей медициналык жана илимий маалымат алгысы келбейт. Белгилүү бир ата-эне үчүн керектелүүчү маалыматтын деңгээлин аныктап алып, эффективдүүрөөк сүйлөшүп, ишенимин арттыра аласыз

Жөлөкпулдарды жана эмдөө тобокелдиктердин таануу

• Ар дайым адилеттүүлүк менен эмдөө чейин белгилүү болгон терс таасирлери талкууланат
• Эмдөө аркылуу болуучу катуу оорусун алдын алуунун пайдасы тууралуу ата-эскерт
• Эгер кызыкдар болгон, анткени эмдөө баш, бир тобокелдик бар экенин ата-энеси чындык ырастоого тийиш

Ата-энелер эмне үчүн вакцинацияны жылдырып же андан баш тартып жаткандыгынын себебин аныктаңыз

• Вакцинацияга байланыштуу негативдүү тажрыйбасы барбы?
• Вакцинация тууралуу терс маалымат алганбы?
• Вакцинациядан баш тартуу үчүн кандай себептери бар? Диний? Терс эффектилеринен коркуу?
• Вакцинацияга байланыштуу коркунучтары же жаңылыш пикирлери жөнүндө айтып берүүсүн сураныңыз.

Также рекомендуем

Кызамык боюнча кырдаал

12.04.2024

Вакциналар аутизмге алып келбейт

09.04.2024